Балдардагы ОРВИ
Балдардагы суук тийүүнү туура дарылоо алар бала бакчага эрте кайтып келиши менен гана эмес, ал анын иммунитетинин негизин түзөрү менен маанилүү.
Иммунитет деген эмне?Тез-тез суук тийип турган балдарда иммунитет жок деп ойлогон ата-энелер чоӊ жаӊылышат. Баланын курагы – иммунитет күчтүү жанажигердүү болгон учур. Ал үчүн чыйрыгуулар, ОРВИ, ОРЗ керектелет. Иммунитет «эч нерседен» эле алына бербейт. Анын клеткалары иммундук эс тутумду алышы, тигил же бул козгогучту дароо таанышы үчүн алар менен бетме-бет келиши, аларды таанып, «чоочун» катары эстеп калышы керек. Бирок эмне себептен балдарга суук тийүү жылына 4-5 жолу, ал гана эмес кээде 10 жолу болот? Себеби вирустар өтө көп. Алардын ар биринин мүнөзү ар башка, иммундук тутум үчүн алар айырмаланып турушат, Ошондуктан ар бир жолу жаӊы вирусту же анын түрүн тосуу менен, иммунитет алар менен күрөшүү процессин баштайт жана антителону иштеп чыгарат. Акырындык менен иммунитет баланын социуму үчүн - үйдө, бакчада, мектепте, көчөдө - типтүү болгон инфекцияны козгогучтарды жаттап калат.
Балдардын суук тийүүсүн дарылоодо эмнени жасабаш керек
Иммунитеттин ишине кийлигишүү анын калыптанышын жана өөрчүшүн бир аз кечеӊдетип коюушу мүмкүн. Суук тиийген ооруларды дарылоодо ата-энелер кетирген негизги үч катаны бөлүп көрсөтүп кетели.
- Врачтын дайындоосусуз антибиотиктерди эч качан ичүүгө болбойт. Антибиотиктер дарылоо үчүн кереги жок болгондо, организмден оӊой менен сыртка чыгарылбайт. Алар өзүнүн жигердүү өөрчүшү үчүн ыӊгайлууу жер «таап алышат» да, адам баласынын ченемдеги флорасынын иштешин бузат. Бул болсо дисбактериозго алып келиши мүмкүн (ичеги карындын пайдалуу микрофлорасын бузат); аллергияга – иммундук тутумдун туура эмес реакциясын пайда кылат. Акырында, микробдорго каршы каражаттарды контролсуз иче берүүнүн натыйжасы микробдордун резистенттүүлүгүнө алып келет: алар антибиотиктин аракетине көнүп калышат да, туруктуу штаммдарды иштеп чыгарышат.
- Иммуномодуляторлорду жана иммунитетти стимулдаштыруучуларды пайдаланууга болбойт. Вирустук ооруларды (негизинен, гриппти) дарылоо үчүн чын эле колдонула турган препараттар иммуномодуляторлорго кирбейт, алар бир нече каршы көрсөтмөлөргө жана зыяндуу натыйжага ээ, жана аларды кичине балдарга жазышпайт.
- Табы көтөрүлөр менен эле аны таблеткалар менен басууга болбойт. Табынын көтөрүлүшү баланын иммунитети иштеп турганынан жана инфекцияны козгогуч менен күрөшүп жатканынан белги берет. Табын жөн эле түшүрүп салса, анда иммунитет күрөшүүнү токтотуу керектиги жөнүндө белги катары кабыл алат. Мында вирусту козгоочуга карата антитела иштелип чыкпай калат да, кийин бул вирустан ОРЗ кайра пайда болот. Суук тийгендин белгилери.
- табынын жогорулашы
- бала тынчсызданат, алсыз көрүнөт, сөөктөрү ооруйт
- мурдунан суу куюлат
- көзү кызарып, кычышат
- мурду толуп, кулагы тунат. Суук тийгендеги биринчи жардам: Баланын кыймылдуу жигердүүлүгүн чектөө керек. Бөлмөнү күнүгө 4 төн кем эмес жолу желдетиӊиз. Абаны 22 градус табынан жогору кармабаӊыз. Нымдоочу жок болсо, бөлмөгө ным сүлгүлөрдү илип коюӊуз. Балага колдон келишинче көбүрөөк суюктук бериӊиз. Бала ысык ичкиси келбесе, аны кыйнап ичирбеӊиз. Чыйрыгып баштаса, баланы жылуу төшөктөрдүн жардамы менен, грелканы бутуна коюп жылытуу керек. Эгер ага ысык болуп, кийимдерин чечип, төшөктү түртүп жатса, баланы анча чүмкөгөндүн кереги жок: мында терморегуляция механизми «ишке киришти», организм ашыкча жылуулукту жигердүү берип калат.
Баланын көз карашы жанданбай, ойнобой калгандыгын, тамак ичүүсү начарлаганын, чырголоонуп жатканын көпчүлүк байкайт. Бул болсо баланын оорур алдындагы мезгили болуп саналат. Ал инкубациондук мөөнөт менен оорунун өзүнүн ортосундагы өтүүчү кырдаал болуп саналат. Вирус шилекейлерине түшүп калган болот да, организмге кире баштайт.
Оорунун жигердүү баскычынын типтүү белгилери төмөнкүлөр:
Табы жогору болгондо эмне кылуу керек? Эӊ алды менен участкалык врачты чакыруу керек. 38,5 градус болгон дене табын түшүрүү керек деп эсептешет. Бирок, баланын өзүнүн абалына багыт алган жакшы болот. Эгер денет абы 37,7°С болуп туруп, абалы бузулуп, алсыздыгы көрүнүп, ыйлап, ооруганын билдирип турса, анда табын түшүргөн дарыдан берүү туура эле болот. Эгер термометрдин көрсөткүчү 39–39,5°С тан ашып кетсе, табын түшүрүүчү дарыны сөзсүз бериш керек, 30 мүнөт күтө туруп, табы түшө баштабаса, анда тез жардамды чакыруу зарыл. Балдарда бардык процесстер тез өтөт, андан көрө алдын алуу жакшы болот. Дене бойлук муздатуу дагы жакшы жыйынтыкты берет: баланын денесин таза сууга чыланган сүлгү менен сүртүү. Сууга спирт, арак, уксус кошуунун кереги жок. Дарылоонун элдик ыкмалары
Ингаляциялар, бутуна жылуу ванналар, ромашкадан, липадан, малина менен чайлар — булар кенен жайылган ыкмалар. Аларды колдонуп жатып, эсте болуш керек: Балдарга буу алдында ингаляция жасаганга болбойт: күйүп калуу тобокелдиги жогору. Бутуна ванналар ысык эмес, жылуу болушу керек. Мурдуна алоэнин, каланхоэнин, кызылчанын ширесин тамчылатуунун кереги жок. Бала химиялык күйүп калышы мүмкүн. Баланын тез айыгышына ишенген, токтоо туугандары – бала үчүн мыкты дарынын бири. Чыйрыгуунун профилактикасын сактаӊыздар жана ден соолугуӊуздар чыӊ болсун!
